Z pytaniem o to, ile trwa "wyrabianie" karty pobytu spotykamy się coraz częściej, prawie codziennie. Cudzoziemcy, którzy składają wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, pobyt stały, czy pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej  chcieliby uzyskać dokumenty (decyzje pobytowe i karty pobytu) jak najszybciej, nie tylko po to, by móc swobodnie podróżować do kraju swojego pochodzenia lub innych państw obszaru Schengen, ale najczęściej po to by móc bez przeszkód realizować cel swojego pobytu w Polsce,  jakim w większości przypadków jest wykonywanie pracy.

Jak długo zatem powinna trwać procedura ubiegania się o kartę pobytu? Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem (kodeks postępowania administracyjnego) organ - czyli w tym przypadku wojewoda - powinien rozpatrzeć sprawę w ciągu miesiąca. Ponieważ jednak w sprawach dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców wojewodowie występują do policji, straży granicznej i ABW z wnioskami o zgłoszenie ewentualnych uwag co do pobytu cudzoziemca w Polsce (a te z kolei mają standardowo 30 dni na zajęcie takiego stanowiska) przyjmuje się, że "normalnym" terminem, w jakim cudzoziemiec powinien uzyskać swoją decyzję pobytową, jest okres 2 miesięcy. Taka jest teoria (świadomie przekazana językiem potocznym) a w praktyce sprawy związane z wydaniem karty pobytu trwają po 4, 6 a nawet 10 lub więcej miesięcy.

Skąd więc coraz bardziej liczne przypadki, w których cudzoziemcy "świętują" rocznicę oczekiwania na wydanie zezwolenia na pobyt? Otóż każdy urząd natychmiast odpowie, że wynika to z nagłego wzrostu liczby składanych wniosków i niedostatecznej liczby pracowników, którzy prowadzą postępowania administracyjne (mało który, albo nawet żaden, wojewoda nie przyzna się do tego, że w ciągu ostatniego roku w zadziwiająco łatwy sposób roztrwonił majątek, którym byli doświadczeni pracownicy i na miejsce osób, które na obsłudze cudzoziemców "zjadły zęby" pozatrudniał ludzi, którzy o legalizacji pobytu cudzoziemców i procedurze administracyjnej nie mają "zielonego pojęcia"). Być może odpowiedź taka jest zgodna z rzeczywistością, cóż jednak z tego, skoro bogate w tym zakresie orzecznictwo sądów administracyjnych wyraźnie wskazuje, że niedoskonałości leżące po stronie administracji w żadnym stopniu nie powinny negatywnie wpływać na sytuację tych, którzy w urzędach są klientami...

Na obecną sytuację można się denerwować, można też próbować pisać skargi (choć  one akurat czas oczekiwania na wydanie karty pobytu mogą wydłużyć i to znacznie), można też jednak spróbować zaakceptować obecny stan rzeczy i próbować dostosować się do panującej rzeczywistości poprzez odpowiednie przygotowanie się i podjęcie takich działań, które w praktyce mogą przyczynić się do szybkiego uzyskania upragnionej karty pobytu.

O czym więc powinien pamiętać cudzoziemiec, który zamierza ubiegać się o kartę pobytu?

  1. Nie odwlekaj momentu złożenia wniosku od ostatniej chwili (do końca swojego legalnego pobytu na podstawie wizy). Złóż wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt do wojewody niezwłocznie po tym, gdy stwierdzisz, że chcesz zostać w Polsce dłużej niż pozwala Ci na to wiza.
  2. Odpowiednio wcześnie zarezerwuj przez internet termin wizyty (złożenia wniosku) w urzędzie wojewódzkim. Dokonanie takiej rezerwacji "na ostatnią chwilę" może okazać się niemożliwe i będziesz zmuszony do złożenia wniosku w kancelarii urzędu lub wysłania go pocztą (automatycznie przełoży się to na znaczne wydłużenie procedury). Złożenie wniosku o kartę pobytu osobiście (czyli w terminie, który sobie zarezerwowałeś) pozwoli na złożenie odcisków palców, okazanie oryginału paszportu i oryginałów innych dokumentów, które załączasz do swojej sprawy w kopiach.
  3. Zapoznaj się z listą dokumentów, które powinieneś załączyć do wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt i daj sobie czas na ich zgromadzenie. Pamiętaj, że uzyskanie niektórych dokumentów wymaga czasu. Jeśli na liście dokumentów, które należy złączyć do wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt znajduje się taki, którego nie posiadasz, nie licz że urząd się o niego nie upomni. Z całą pewnością wezwanie do przedstawienia tego dokumentu dostaniesz w trakcie postępowania administracyjnego i wezwanie to będzie dla urzędu okazją do wydłużenia terminu uzyskania przez Ciebie upragnionej karty pobytu.
  4. Jeśli znalazłeś się "pod ścianą" i musiałeś złożyć niekompletny wniosek, staraj się go jak najszybciej uzupełnić. Nie czekaj na wezwanie urzędu. Może się okazać, że wezwanie to dostaniesz - zamiast spodziewanej decyzji - dopiero po kilku miesiącach.
  5. Gdy czegoś nie rozumiesz - pytaj. Szukaj informacji w internecie, pytaj znajomych lub - gdy Cię na to stać - zgłoś się do takich firm jak nasza (najlepiej oczywiście do naszej). Bardzo często spotykamy sytuacje, w których cudzoziemcy nie rozumieją wezwań otrzymywanych z urzędu i albo załączają do swoich wniosków niewłaściwe dokumenty, albo - trudno stwierdzić która sytuacja jest gorsza - nie załączają ich wcale. Obie te sytuacje będą dla urzędu okazją do wydłużenia procedury a w skrajnych przypadkach mogą skutkować tym, że wojewoda odmówi Ci udzielenia zezwolenia na pobyt.
  6. Koniecznie informuj urząd o aktualnym adresie, pod którym będziesz odbierał kierowaną do Ciebie korespondencję. Pamiętaj, że wszelką korespondencję, która będzie kierowana pod wskazany przez Ciebie adres urząd będzie traktował jako skutecznie doręczoną - również wtedy gdy nie odbierzesz jej z poczty i nie będziesz znał jej treści. Gdy wyjeżdżasz poza miejsce swojego (znanego urzędowi) miejsca zamieszkania zadbaj, by inna osoba mogła odbierać przychodzące do Ciebie listy i byś odpowiednio szybko był informowany o ich treści. Czasami na dostarczenie dokumentów albo uzupełnienie wniosku urząd da Ci zaledwie kilka dni.
  7. Pamiętaj, że urząd prowadzi postępowania administracyjne w oparciu o oryginały dokumentów. Jeśli załączasz do swojej sprawy kopię jakiegoś dokumentu zadbaj, by osoba która ten dokument przyjmuje, obejrzała posiadany przez Ciebie oryginał i umieściła na kopii odpowiednią adnotację. Dokumenty załączone w kopiach i niepoświadczone "za zgodność z oryginałem" urząd będzie traktował tak, jakby ich w ogóle nie było.
  8. Zwracaj uwagę na terminy, jakie pojawiają się w kierowanych do Ciebie pismach. Czasami na uzupełnienie akt sprawy lub osobiste stawiennictwo urząd da Ci tylko 7 dni a innym razem może to być 14 lub 30 dni. Szczególną uwagę zwracaj na sprawy, w których na dokonanie określonej czynności nasz tylko 7 dni. W większości przypadków termin 7 dni jest terminem tzw. "zawitym" i jego naruszenie może skutkować dla Ciebie negatywnymi konsekwencjami (zwrotem wniosku, pozostawieniem wniosku bez rozpoznania lub negatywną decyzją).
  9. Jeśli urząd wezwał Cie do uzupełnienia wniosku o dokument, którego nie posiadasz, a uzyskanie przez Ciebie tego dokumentu w terminie wskazanym przez urząd nie jest możliwe, poproś na piśmie o dodatkowy termin (uwaga - w przypadku wezwania "7 dni" wyznaczenie przez urząd takiego dodatkowego terminu może okazać się niemożliwe).
  10. Jeśli powierzasz prowadzenie swojej sprawy specjalistom (np. nam) nie nabieraj przekonania, że wszystko odbędzie się bez Twojego udziału. Uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy lub zezwolenia na pobyt stały może być dla Ciebie mniej czasochłonne i absorbujące, ale pod warunkiem, że okażesz odrobinę dobrej woli i nie będziesz uchylał sie od współpracy z tym, w których ręce powierzyłeś swoje losy.
  11. Zaglądaj na tę stronę częściej, bo sytuacja w urzędzie się zmienia i może się okazać, że będziemy mieli dla Ciebie garść dodatkowych porad, dzięki którym swoją kartę pobytu uzyskasz szybciej i proces ubiegania się o zezwolenie na pobyt będzie dla Ciebie mniej stresujący.

Zgodnie z art. 105. 1. ustawy o cudzoziemcach: Cudzoziemiec składa wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt czasowy osobiście, nie później niż w ostatnim dniu jego legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Tyle stanowi prawo. W praktyce przepis ten oznacza, że do ostatniego dnia ważności wizy (legalnego pobytu na podstawie posiadanej wizy) lub ostatniego dnia ważności dotychczas posiadanego zezwolenia na pobyt czasowy powinieneś złożyć wniosek o (kolejną) kartę pobytu. Najlepiej, jeśli wniosek o pobyt czasowy złożysz od razu osobiście. Jeśli wyślesz go pocztą lub złożysz w biurze podawczym zadbaj o to, by mieć potwierdzenie dokonania tej czynności. W razie potrzeby będziesz mógł udowodnić, że dochowałeś terminu do złożenia wniosku (przypadki zgubienia przez urząd dokumentów nie są w ostatnim czasie odosobnione). Jeśli nie złożyłeś wniosku osobiście i tak zostaniesz wezwany do urzędu, gdyż (z nielicznymi wyjątkami) prawo w Polsce wymaga przy składaniu wniosku osobistego działania cudzoziemca i nakłada na wojewodów obowiązek pobrania od cudzoziemców linii papilarnych.

W przypadku wielu, obecnie chyba nawet większości, województw, wizyta w urzędzie powinna być zaplanowana i to dużo wcześniej niż ma się ona odbyć. Wiele urzędów wojewódzkich wprowadziło obowiązek zarejestrowania wizyty w urzędzie przez telefon lub za pośrednictwem internetu. Jeśli zatem nie zadbasz odpowiednio wcześnie o zajęcie "kolejki" w urzędzie, może się okazać, że nie będziesz miał możliwości osobistego złożenia swojego wniosku o kartę pobytu. Sytuacja taka w większości przypadków oznaczała będzie, że czas oczekiwania na wydanie karty pobytu ulegnie znacznemu wydłużeniu.

Czy warto zatem czekać do ostatniej chwili? Oczywiście nie. Jeśli posiadając wizę wystąpisz o pobyt czasowy w ostatnim dniu jej ważność, albo tuż przed jej końcem, będziesz mógł legalnie przebywać w Polsce przez cały czas trwania postępowania przed wojewodą. Problem w tym, że w przeciwieństwie do sytuacji, jaka miała miejsce jeszcze 2-3 lata temu, obecnie postępowania w sprawie karty pobytu potrafią trwać długie miesiące. Tylko nieliczne sprawy kończą się w terminie 2-3 miesięcy. W niektórych województwach w Polsce cudzoziemcy czekają na swoją kartę pobytu prawie rok lub dłużej. Dla wielu osób jest to bardzo duży problem, bo nie wystarcza im sama możliwość legalnego pobytu w Polsce. Osoby starające się o kartę pobytu chciałyby mieć możliwość podróżowania w trakcie oczekiwania na jej wydanie, chciałyby też móc legalnie w Polsce pracować. Przedłużające się postępowanie o wydanie karty pobytu i sama "pieczątka" w paszporcie w większości przypadków nie będzie wystarczała.

Dlatego pamiętaj - jeśli wiesz, że Twój pobyt w Polsce ma być dłuższy niż ważność posiadanej przez Ciebie karty pobytu lub dłuższy niż okres ważności wizy, staraj się od razu podjąć kroki zmierzające do złożenia wniosku o kartę pobytu. Jeśli zastosujesz się do tej rady będziesz mógł znacznie skrócić czas lub nawet uniknąć sytuacji, w której Twoja możliwość podróżowania za granicę będzie zablokowana lub znacznie utrudniona. Jeśli składasz wniosek wcześnie i Twoja wiza jest jeszcze ważna, przez cały okres jej ważności możesz z niej swobodnie korzystać, niezależnie od tego, że w Twoim paszporcie umieszczono stempel potwierdzający złożenie wniosku.

Pytanie o możliwość wykonywania w Polsce pracy podczas ubiegania się o wydanie karty pobytu pojawia się w ostatnim czasie bardzo często i w zdecydowanej większości stanowi konsekwencję przewlekłości działania wojewodów oraz konieczności wielomiesięcznego oczekiwania przez cudzoziemców na wydanie zezwolenia na pobyt czasowy a następnie karty pobytu.

Wielu cudzoziemców jest przekonanych, że jeśli w dniu składania wniosku o kartę pobytu czasowego  posiadali możliwość wykonywania pracy, to posiadają to prawo również przez cały okres ubiegania się o kartę pobytu.  Co do zasady tak jest, ale nie dotyczy to osób, które w dniu składania wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy wykonywały w Polsce pracę na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy. Oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy pozwala na wykonywanie pracy tylko przez okres 180 dni w ciągu 12 miesięcy i okres ten nie ulega wydłużeniu poprzez złożenie wniosku o kartę pobytu. Jeśli zatem posiadane przez cudzoziemca oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy kończy się w trakcie ubiegania się o kartę pobytu, to wraz z upływem ważności oświadczenia powinien on powstrzymywać się od wykonywania pracy lub uzyskać od wojewody zezwolenie na pracę. Oczywiście nie polecamy wykonywania pracy "na czarno", gdyż w przypadku kontroli ze strony Państwowej Inspekcji Pracy lub Straży Granicznej zakończy się to z dużym prawdopodobieństwem wydaniem przez Straż Graniczną decyzji o zobowiązaniu do powrotu i wpisem danych cudzoziemca do wykazu osób, których pobyt w Polsce jest niepożądany.

Szanowni Państwo, FAQ to nowy dział na naszej stronie. Pierwszym zadaniem, które sobie postawiliśmy, było zdefiniowanie pytań, z jakimi najczęściej spotykamy się w naszym biurze w czasie spotkań z cudzoziemcami i ich pracodawcami. Katalog pytań, który Państwo widzą, nie jest katalogiem zamkniętym. Ubieganie się o zezwolenia pobytowe i zezwolenia na pracę potrafi być procesem dość skomplikowanym i – mimo że z tematyką mamy do czynienia już od bardzo wielu lat – nadal napotykamy na sytuacje, które potrafią nas zaskoczyć. Dlatego nie można wykluczyć, że katalog pytań w dziale FAQ będzie się rozszerzał.

Przed nami stoi obecnie ambitne zadanie, by jak najszybciej udzielić odpowiedzi na zdefiniowane przez nas pytania. Zapewniamy, ze dołożymy wszelkich starań, by odpowiedzi jak najszybciej opublikowane zostały w naszym serwisie. Zanim jednak to nastąpi, chętnie służymy Państwu wszelkimi informacjami i pomocą pod naszymi numerami telefonu oraz zachęcamy do komunikowania się z nami za pomocą umieszczonego w dziale Kontakt formularza. Do Państwa dyspozycji pozostajemy również na naszych profilach w portalach społecznościowych oraz - oczywiście - w naszym biurze w Łodzi przy Al. Kościuszki 40 (mapę, na której oznaczone jest miejsce naszej pracy znajdą Państwo TU, jak do nas trafić od Al. Kościuszki i od strony ul. Piotrkowskiej pokazaliśmy na krótkich filmach, opublikowanych na YouTube).